Η παχυσαρκία θεωρείται πλέον ασθένεια και λέγεται ότι αποτελεί την μάστιγα του 21 αιώνα. Παχυσαρκία σημαίνει υπέρμετρη αύξηση του σωματικού λίπους σε ποσοστό τέτοιο, ώστε να δυσχεραίνει την υγεία του ανθρώπου. Ως υπερβολικό βάρος αναφέρεται εκείνο που υπερβαίνει το επιθυμητό βάρος σώματος κατά 20%.
Παράγοντες που προκαλούν την παχυσαρκία
Οι οικογενειακοί, οι κληρονομικοί παράγοντες και οι περιβαλοντικοί παράγοντες, όπως υπερβολική θερμιδική πρόσληψη, η ελλιπής κατανάλωση λαχανικών και φρούτων, η αυξημένη κατανάλωση τυποποιημένων τροφών με πολλά λιπαρά, η μειωμένη φυσική δραστηριότητα, και καθώς και διάφορες παθολογικές καταστάσεις όπως υποθυρεοειδισμός, εμμηνόπαυση, ορμονολογικές διαταραχές, υπογλυκαιμία, παρενέργειες φαρμάκων φαίνεται να ευθύνονται για την εμφάνιση της παχυσαρκίας.
Η παχυσαρκία σχετίζεται με μεγάλο αριθμό προβλημάτων υγείας όπως:
- Διαβήτης τύπου 2
- Στεφανιαία νόσο και εγκεφαλικό επεισόδιο
- Υπέρταση Υπερλιπιδαιμία
- Σύνδρομο υπνικής άπνοιας
- Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
- Χολολιθίαση
- Λιπώδης ήπαρ
- Οστεοαρθρίτιδα
- Ορισμένοι τύποι καρκίνου
- Διαταραχές γονιμότητας
- Αμηνόρροια, δυσμηνόρροια
- Επιπλοκές κατά την εγκυμοσύνη
Ο στόχος της παρέμβασης είναι
- Να μειωθεί το λίπος του σώματος ώστε να επιτευχθεί ένα βάρος κοντά στο ιδανικό
- Να αποκτήσει το άτομο πιο υγιεινές συνήθειες διατροφής
- Να προληφθεί η απώλεια της μυικής μάζας κατά την μείωση του σωματικού βάρους
- Να διατηρηθεί το μειωμένο βάρος σώματος
Η οριστική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας είναι δύσκολη διαδικασία και χρειάζεται υπομονή και επιμονή. Η μείωση του βάρους επιτυγχάνεται με την κατανάλωση λιγότερων θερμίδων από εκείνες που χρειάζονται για να καλυφθούν οι ενεργειακές ανάγκες. Εργαλεία για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας είναι η δίαιτα, η αλλαγή διατροφικών συνηθειών η γυμναστική, η φαρμακευτική αγωγή ή ακόμα και η εγχείρηση σε περιπτώσεις νοσογόνους παχυσαρκίας.
Οι αλλαγές στην συμπεριφορά μαζί με ισορροπημένη δίαιτα καθώς και η άσκηση βοηθούν στην διατήρηση του μειωμένου βάρους. Είναι πολύ σημαντικό ο διαιτώμενος να δώσει έμφαση τόσο στην απώλεια του βάρους όσο και στην φάση της συντήρησης. Πολλοί χάνουν βάρος αλλά τελικά λίγοι καταφέρνουν να το διατηρήσουν.
Και εδώ καθοριστικό ρόλο θα παίξει ο διαιτολόγος που θα βοηθήσει τον διαιτώμενο να αναγνωρίσει τους λόγους που τον οδήγησαν στην παχυσαρκία δηλαδή τους λόγους που τον οδήγησαν σε υπερκατανάλωση τροφής ( πχ υπό ποιες συνθήκες έτρωγε : λόγω πείνας, λόγω λιγούρας, ήταν συναισθηματικά πιεσμένος, έχει χαμηλή αυτοπεποίθηση και χαμηλό αυτοέλεγχο) και να του δείξει μηχανισμούς που θα εφαρμόζει για να τονώσει το ηθικό του και τρόπους για να αποφύγει πιθανές υποτροπές στο μέλλον.